De opkomst bij de lokale verkiezingen van 2024 kende grote discrepanties. In sommige gemeentes bleef het opkomstpercentage hoog, maar in andere gemeentes was de opkomst te laag om van echte politieke representatie te spreken. Daarom lanceert de Vlaamse overheid in vijf gemeentes met een opkomstpercentage lager dan zestig procent, een proefproject van een nieuw lokaal bestuursmodel: De Spiegeldemocratie. In die gemeentes wordt de politieke gemeenteraad voor zes jaar bijgestaan door een burgergemeenteraad van gelote burgers. De politiek wordt zo gespiegeld aan de burgersamenleving. De burger praat mee, beslist mee en stemt mee. Burgers worden sowieso betrokken: voor elk besluit moet er zowel een politieke als een burgermeerderheid gezocht worden. Tweejaarlijks worden nieuwe burgers geloot. Want echte participatie is dubbelzijdig.

De Vlaamse overheid is zich bewust van haar democratische verantwoordelijkheid. Ze beseft dat het afschaffen van de opkomstplicht naast voordelen, ook nieuwe uitdagingen met zich meebrengt. Zo'n democratische omgang gebeurt niet vanzelf - daarom staat de Vlaamse overheid haar lokale besturen bij. Eerst als proefproject, en later als nieuw bestuursmodel treedt de Spiegeldemocratie™ in werking. 

Het politiek vertrouwen gaat erop vooruit wanneer de burger kan meepraten, toont wetenschappelijk onderzoek aan. Maar die mag er niet zomaar voor spek en bonen bijzitten - hij moet ook kunnen meebeslissen. In De Spiegeldemocratie moet voor elk voorstel of besluit zowel een politieke als een burgermeerderheid gevonden worden. Burgers worden daarnaast ook permanent bijgestaan door experts en gesprekscoaches. 

Zo kan er opnieuw zuurstof worden geblazen in deze lokale democratieën, wat zowel de lokale politiek als de opkomst bij verkiezingen goed moet doen. 

Stay tuned.